Open Data Vlaanderen (#ODD13). Ja, maar.

Ik wou iets spetter, subliem en fantastisch schrijven over de open-data dag Vlaanderen in Brussel van vorige vrijdag.  Maar...

Een ja-maar-mens, dat is wat ik nu eenmaal ben.
Andere namen ervoor zijn niet allemaal even positief: perfectionist, idealist, betweter, muggenzifter.  Het soort mens dat er perfect mee om kan om helemaal content onderuit te zakken, te genieten van al het goede, en dan toch te beseffen dat dat eigenlijk maar voor 95% zo is. Én helaas ook: dat iedereen vast zit te wachten om ook te horen wat ik over die 5% wil zeggen.

Ja.

Dus toch even voor de duidelijkheid: het was zeer goed. Op velerlei vlakken. Als je niet om kunt met dubbele boodschappen of subtiele nuances, lees dan vooral niet verder.

Het was zelfs zeer goed durf ik wel zeggen!
De organisatie was perfect. De opkomst hoog. En van heel wat sprekers heb ik boeiende nieuwe dingen opgestoken.  Nog beter: het initiatief om vanuit Vlaanderen ook de VIP  portefeuille te openen om her en der de projecten aan te vuren lijkt me een garantie om er op vele domeinen nu ook echt werk van te maken. Er is écht reden om aan te nemen dat er volgend jaar meer tastbare open-data resultaten in Vlaanderen te noemen zijn.  Zeker is er dan ook meer praktische ervaring in het veld die op de volgende uitgave aan bod kan komen en de soms nog theoretische beschouwingen kunnen gaan vervangen.

Maar.

Het wordt wel werken, hé. Na een al te fijne dag met gelijkgestemden en verfrissende ideeën is het al te makkelijk naar huis te gaan en te denken dat we er nu wel zijn.

Hier alvast mijn lijstje met pijnpunten, en weg te werken obstakels. Het jaar zal kort zijn.

We vragen denk ik nog ontzettend veel van de organisaties die we nu overal aanzetten tot het openen van hun data, en daar staat niet een altijd een gepaste ondersteuning tegenover.  Van de eerste tot de vijfde ster van Tim Berner's Lee of Tim Davies zijn er heel wat obstakels voor de ambtenaar met open mind en beste bedoelingen. Vandaar graag voor hen vooral:

[1] Een platform (meer dan een CKAN cataloog) waarop makkelijk data kan worden vrijgegeven, tot het nodige semantische linkable niveau, maar ook tot het niveau waar terugkoppeling, correcties en (motiverende!) statistieken kunnen worden samengebracht.

Die vijf sterren hebben overleg nodig nog. Een soort IBBT voor URI patroonbeheer zeker al.  URI's voor identificaties, maar ook voor termen en vocabularia moeten niet al te onafhankelijk overal maar worden uitgevonden. Ik heb een draft van een inspirerend document mogen inkijken, maar we mogen daar niet blijven steken.  De nodige overlegorganen en liefst ook ondersteunende systemen zijn van doen.

[2] Een beslissende entiteit die normen stelt, URI's afspreekt, en dat alles op een paar handige systemen bruikbaar weet te publiceren en onderhouden.

Maar de allerbelangrijkste vind ik nu al kennis en beschikbare menselijke expertise.  De RDF experts in Vlaanderen heb je vlug afgeteld.  En naar mijn bescheiden mening: daar gaan we het niet mee doen.  Niet dat ze hun werk niet kennen, ze zijn gewoon met te weinig. Information Architects, bijgeschoolde digitale bibliothecarissen, epistemologen, opstellers en behoeders van taxonomiën, ... De mensen met de brains hebben we denk ik wel, die samenbrengen in een zomerklasje die het goede woord verspreid zou al veel doen.

[3] Een gerichte opleiding, eventueel certifiëring van en voor beschikbare experts in het domein van het semantisch web en de technieken van linked open data.

En dan ook de meer persoonlijke bedenkingen: omdat ik toch ook een eigen mening heb. (Die echter evenmin als bovenstaande door een eigen agenda is ingegeven)

Zelf duik ik de open-data wereld binnen met een voorgescheidenis van open-source-code.  En dat gevoel voor de open code mis ik dus bikkelhard in de hele aanpak. Dáár wordt op een open data dag met geen woord over gerept. Kijk, sedert de visie van John Von Neumann is er nauwelijks onderscheid tussen data en code, waarom hier dan wel?  Is niet elke lijn code die geschreven wordt voor / door de overheid te zien als een lijn nuttige informatie die nuttig mag / moet gedeeld?  Waarom niet? Waarom hierop geen CC0 verplichting?

[4] Een open source platform waarop de verschillende bestuursorganen minstens onder elkaar de (met belastinggeld) betaalde code-ontwikkelingen kunnen uitwisselen.

En tenslotte.  Puur op basis van eigen bespiegelingen blijf ik overtuigd dat open data een viraal licentie-verhaal nodig hebben, maar als niemand anders er om vraagt dan blijf ik wel rustig in m'n hoekje dromen...
Om de zoveel tijd zal ik natuurlijk niet nalaten om te zeggen dat dit of dat probleem ermee zou opgelost worden.

[5] Een viraal model om nog meer mensen over de open-data streep te trekken: aanbieders worden makkelijker overtuigd, afnemers spelen vanzelf het spel mee en bieden statistieken en correcties aan.

Maar goed.
Herinneren we ons vooral een zeer geslaagde open-data dag. Wie er niet was: "Je hebt wat gemist!"

Om af te sluiten enkel nog de obligate shameless plug naar de eigen slides:

Een @AppsForGhent van een goe jaar.

Het was gisteren weer van dat: van apps-for-ghent mogen doen.
Iterarie 3 al, ogenschijnlijk een detail maar wel eentje dat de voortrekkersrol van Gent subtiel een gouden randje geeft. Bravo aan de stuwende ploeg daar.

Het was vooral weer inhoudelijk smullen.  In de eerste plaats van het geleverde werk natuurlijk:  Er zaten weer heel wat doorleefde en bijzonder maatschappelijk positieve projectvoorstellen bij.

In de tweede plaats was er voor mij de eye opener van de opmerkelijke (en deste meer wegens redelijk geslaagde) overstap van hacker-(only)- naar co-creation-event.  In het nakaarten tijdens de receptie werd het extra duidelijk: goede software engineering staat pal op de kruising van technische én humane wetenschappen.  Ja, dat programmeren heeft toevallig een technisch doe-kantje, maar het gaat vooral over het begrijpen en helpen van mensen.  Nadenken over dat soort oplossingen is iets wat echt open staat voor iedereen die wilt:  Gewoon even door dat jargon doorprikken en snel meedoen of gerichte vragen stellen. Mening en visie hoeft niet meteen in een programmeerbare syntax verwoord. Kruisbestuiven en samenwerken geeft vuurwerk.

Tenslotte heb ik persoonlijk vooral genoten van de presentatie van Bart Van Leeuwen van @semanticfire  faam.  Hét prototype van het soort kruispuntman waar ik hierboven op doel: met één been open data techneut, met het andere brandweerman in Amsterdam. Kort de twee inzichten die ik van zijn presentatie meeneem:

1. Hoe eenvoudige de overtuiging voor het openstellen van datasets kan zijn.  Al moet ik toegeven dat de argumentatie van de brandweerman "Als we die data hebben, kunnen we meer levens redden" niet iedereen gegund is. Maar laat ons daar vooral niet achter wegsteken.
2. De theorie van black-swan-thinking. Iets wat mij heel hard deed denken aan het platypus (vogelbekdier) effect: "When the Platypus was discovered, scientists said it was a paradox. But Pirsig's point was it was never a paradox or an oddity. It didn't make sense only to the scientists because they viewed the nature of animals according to their own classification, when nature did not have any."-- from a comment on Lila by R. Pirsig.

Zo, daarmee is ook het woord paradox gevallen, en kan ik afsluiten met het insluiten van de presentatie die ik (bijna) niet gaf

en deze die ik wel heb gegeven:

AppsForGhent3 :: Servieten en Paradoxen from Marc Portier 

Voor wie (net als ik) maar niet genoeg krijgt van paradoxen: op deze blog had ik het eerder al over de paradoxen van de vooruitgang, van knelpuntberoepen & onderwijs, en die van het negeren van onwetendheid.

Beantwoordend aan de vraag omtrent de jonge geschiedenis van de servieten-presentaties nog deze self-promoting links naar de vorige servieten @ Apps-For-Ghent-2 en @ Apps-For-Ghent-1

open as in open ended...

(Bare with me for one of my rare English posts, hoping to touch a nerve in a broader community by changing the language.)
2012 is closing down with its typical previews, round-ups and some surprising good (local) news. And while such is not entirely my style, I feel myself pulling some last-months musings into an end-year sermon... Finally, reading these rather grim visions of the current state of affairs in the world-web-of-information, I'm desperately wanting to sketch up a road to hope and better times...

Concerning open. Openness. In its many forms.

My point today is that when we're using the word "open" these days in any of its conjunctions with the noun of your preference: society, data, source code, media, identity, web, culture, ... (or even VLD - sorry for the silly local politics joke) we often do it in a reflex to align with the mainstream fashion, but are we getting or addressing the same (correct?) ambition behind the word?

Techies will remember when the "free software" movement had to make the important semantics distinction between "free as in freedom" (libre) versus "free as in free beer" (gratis).  I think it's time to make  an equal clear statement about "open".

"open as in open cans"  versus "open as in open ended"

open cans

Many see "open" just in the sense of accessible. The strict counter-part of closed.

Look Sir: "The door is open".
I've opened the can. Quite ready to spill the beans, now! 

Allow me to call this: "the wikileaks kind of open". And allow me to lure you into a different open.

Before I do however.  Some nuance and contradiction is in order.  Because we do need open cans.
Trust me. Surely this last year (my first year as a public servant) I've seen my share of closed information systems, and I've started calling them "bases where data goes to die" rather then databases.

Surely getting the lid of the can is a thing we need, and it is in many ways the needed enabler or even the conditio sine qua non.

open ended

But is not the goal. Specially when we talk about open data, and surely when we talk about the obligation for governmental organizations in that area, we should remember that the goal is to have open access to data be a supporting means to the goal of an open society.
And if you can spare the time: do read up on the vision of Karl Popper on that.

The ambition behind "open" in this sense is to change your attitude in being the sole and indisputable source of wisdom and authority in any field, and to embrace the knowledge, better still even practically design for a future where the current center of gravity might be shifting. Yeah, falsifiability is that other Popper-word we should learn.

Techies could link this to the true nature of "open systems" - as it was described in the "Axioms of Web architecture".  I vividly remember reading about "The Test of Independent Invention" and experiencing one of the bigger "aha" moments in my life. Do let it sip in.

The "literature" or "narrative" way of looking at it is putting out your open data as an "open ended novel" - deliberately tickling the reader's own imagination to complete the story.

There is more to tell (there always is, and would that be proving my point?) about how we should translate this into practical guidelines and techniques for open data. We've even been working on that somewhat already but my guess (and yeah I'm often guilty of wishful thinking) is that 2013 will see many good resolutions in this area. I hope this small contribution to the discussion helps us getting our "open ambitions" right.

Verantwoord. Voorbeeld.

Joepie! Blij toe dat het net vanmorgen zomeruur werd. Wakker geworden met spokende gedachten maar toen bleek het door de DST-kunstgreep gelukkig toch laat genoeg zodat ik gewoon mocht opstaan!

Spokende gedachten is een groot woord eigenlijk. Gisteren was er weer van appsforghent. En het soort good vibes en inspirerende gedachten dat daar ronddwaalt doet een mens met goesting de volgende morgen uit de veren springen.  Wie dat allicht ook gedaan heeft (tenzij ze iets te hard gefeest hebben nog) zijn de lichtende voorbeelden van de dag: de mannen (als sexloze kameradende krachtterm bedoeld, maar nu ik het bedenk: deju, weer zonder meisjes in de ploeg) met de ontbrekende Há.  Knap verfrissend, geïnspireerd... en met goed wat koe-bij-de-horens gehalte.

De observatie dat ze de professionals eigenlijk wat een neus hebben gezet is makkelijk gemaakt, maar evengoed wat oneerlijk makkelijk gemaakt.  Blijft dat het wat te denken geeft voor volgende apps-for iteraties.

• Hoe blijf je professionals enthousiasmeren, en laten tonen wat wij kunnen doen, maar evengoed uitdagen om een stapje verder te gaan.
• Hoe kun je die frisse challenge vanuit studenten en scholen nog beter in de verf zetten.
• Toch ook: hoe kunnen we de echt data-klus, de ijsberg onder water, beter in de picture brengen en dus ook belonen?
• En mijn idealistische droom: Wat zou er nodig zijn om daar een echt feest van de samenwerking en de wederzijds verheffing (hehe) van te maken?

On the side nog:
Met extra dank aan de uitlener van de dell-laptop lader. Met volle batterijen op de trein naar huis gewoon mijn uritemplates kunnen afwerken. w00t!  Helemaal in sync met de spec, en voorzien van een railroad-syntax-diagramtje.

En voor wie mijn slides zocht: die staan gewoon op slideshare:

Appsforghent :: Mening en ideeën over Open Data