open as in open ended...

(Bare with me for one of my rare English posts, hoping to touch a nerve in a broader community by changing the language.)
2012 is closing down with its typical previews, round-ups and some surprising good (local) news. And while such is not entirely my style, I feel myself pulling some last-months musings into an end-year sermon... Finally, reading these rather grim visions of the current state of affairs in the world-web-of-information, I'm desperately wanting to sketch up a road to hope and better times...

Concerning open. Openness. In its many forms.

My point today is that when we're using the word "open" these days in any of its conjunctions with the noun of your preference: society, data, source code, media, identity, web, culture, ... (or even VLD - sorry for the silly local politics joke) we often do it in a reflex to align with the mainstream fashion, but are we getting or addressing the same (correct?) ambition behind the word?

Techies will remember when the "free software" movement had to make the important semantics distinction between "free as in freedom" (libre) versus "free as in free beer" (gratis).  I think it's time to make  an equal clear statement about "open".

"open as in open cans"  versus "open as in open ended"

open cans

Many see "open" just in the sense of accessible. The strict counter-part of closed.

Look Sir: "The door is open".
I've opened the can. Quite ready to spill the beans, now! 

Allow me to call this: "the wikileaks kind of open". And allow me to lure you into a different open.

Before I do however.  Some nuance and contradiction is in order.  Because we do need open cans.
Trust me. Surely this last year (my first year as a public servant) I've seen my share of closed information systems, and I've started calling them "bases where data goes to die" rather then databases.

Surely getting the lid of the can is a thing we need, and it is in many ways the needed enabler or even the conditio sine qua non.

open ended

But is not the goal. Specially when we talk about open data, and surely when we talk about the obligation for governmental organizations in that area, we should remember that the goal is to have open access to data be a supporting means to the goal of an open society.
And if you can spare the time: do read up on the vision of Karl Popper on that.

The ambition behind "open" in this sense is to change your attitude in being the sole and indisputable source of wisdom and authority in any field, and to embrace the knowledge, better still even practically design for a future where the current center of gravity might be shifting. Yeah, falsifiability is that other Popper-word we should learn.

Techies could link this to the true nature of "open systems" - as it was described in the "Axioms of Web architecture".  I vividly remember reading about "The Test of Independent Invention" and experiencing one of the bigger "aha" moments in my life. Do let it sip in.

The "literature" or "narrative" way of looking at it is putting out your open data as an "open ended novel" - deliberately tickling the reader's own imagination to complete the story.

There is more to tell (there always is, and would that be proving my point?) about how we should translate this into practical guidelines and techniques for open data. We've even been working on that somewhat already but my guess (and yeah I'm often guilty of wishful thinking) is that 2013 will see many good resolutions in this area. I hope this small contribution to the discussion helps us getting our "open ambitions" right.

"En toch beweegt ze", mompelde hij.

Ik hoor mezelf de laatste dagen een punt maken en herhalen, het is misschien wel niet slecht voor het punt zelf dat ik het voor mezelf eens uitschrijf. Kijk nu, een opinie begod.

Het is trouwens niet zo heel echt mijn punt, of zelfs bijzonder origineel werk. Het zit bijvoorbeeld (niet zo erg) verborgen in de gekoppelde must-watch documentaire (als je tijd hebt) maar het komt lekker snel naar boven in deze onvergetelijke soundbite:

Come off it Mister Dent you can’t win you know! Look, there’s no point in lying down in the path of progress! - Douglas Adams, The hitch-hiker's guide to the galaxy.

Digitale media, open data, software. De interwebs op zijn geheel. We kunnen discussiëren over de beperkingen en nodige verbeteringen. En finaal lyrisch worden over wat in de goede oude tijd toch gewoon minstens zo goed en veel gezelliger was. Ja hoor, echt!
Ongeacht je eigen standaard om succes te meten nu even. Elektriciteit, stromend water, digitalisering, dat heet gewoon "vooruitgang". Wie nog twijfelt en graag een aangename lakmoesproef zoekt: Ga nu en dan eens op reis naar waar het allemaal nog niet zo vanzelfsprekend is, en kom blij terug met het nieuwe inzicht.

Snel door naar de dooddoener van de dag: Elke vooruitgang is verstorend en zelden meteen voor iedereen en uitsluitend "Goed Nieuws".  De gevestigde waarden (allez kom, wij allemaal dus, de maatschappij, het weefsel qua) zijn er niet klaar voor, en gedragen zich protectionistisch, conserverend, beschermend. Het hoeft nauwelijks betoog, het is zelfs een logische reflex.

Laat ik pakweg een voorbeeld geven uit toerisme (mijn nieuwe professioneel maîtresse) en terugkeren naar de tijd van 's lands gloriedagen toen "De Pijl", "De Olifant" en "De Stephenson" ons landje sto(r)menderhand de nieuwe tijden lieten inrijden.  Fundamentele vooruitgang durf ik dat te noemen. Een symbool allicht in de fundamentele transitie van mobiliteit: Voorheen louter op basis van spierkracht (van mens of dier) dan (plots?) gemotoriseerd. Het wordt misschien wel wachten op een realiseren van "Beam me up, Scotty" voor we dat nog eens zó drastisch door elkaar schudden.

Achteraf gezien is de impact voor de toen geldende toeristische infrastructuur (diligences, afspanningen, ...) zonder meer desastreus geweest, en men zag ongetwijfeld wel snel de bui hangen. Vandaag vallen we terug op die nieuwe mobiliteit met de vanzelfsprekendheid waarmee we het kraantje opendraaien en ons gezicht verfrissen. Toen werd gegrepen naar nieuwe regels en een gezonde portie "FUD" om de treinen niet al te snel te laten rijden.  De vooruitgang niet louter spreekwoordelijk tegenhouden gaf mijns inziens de sector de nodige tijd om zich her uit te vinden.

Wat ik vandaag echt wou meegeven is dit: Met de kracht van de alles verklarende toekomst (achteraf hebben we het altijd van te voren geweten) worden die reacties altijd ronduit potsierlijk: We lachen vandaag eens goed met die koeien die geen melk meer geven.

Iemand zou gewoon dringend eens moeten meten of er niet gewoon iets is als een vernieuwings-constante die uitdrukt in benodigde generaties hoeveel tijd economie, belangengroepen, maatschappij, mensheid daadwerkelijk nodig hebben om ten volle en ongehinderd te genieten van de vruchten van zijn eigen vooruitgang.

• Wanneer wordt "en toch gaan ze nog melk geven" niet meer heimelijk gemompeld, maar algemeen als feit aanvaard? 
• En hoe herken je ze: de mompelende voorlopers met de klare kijk (of gewoon een betere telescoop)?

Piraterij is een oud woord met een zeer geladen betekenis, zelfs in moderne tijden.  Een gewaagde keuze alvast om het over te dragen op mensen of handelingen die morgen vast zo alledaags zijn als het aanknippen van het licht.

Morgen is misschien wat kort, en over veertig jaar wat juister. Ik doe alvast mijn best om tot dan fit genoeg te blijven om het zelf nog mee te maken. Tot dan alvast een goed weekend gewenst en een welgemeende tip: rustig aan, en niet te heftig meisjes en jongens, "adem nog eens diep" en gooi U helemaal in dat digitale: "Share and Enjoy".

update: Interessant extra filmpje hierrond: "Everything is a remix"