En ik meen het. Wel even tot op het einde lezen als je wilt begrijpen wat ik meen.
Een jaar of wat geleden werd ik bikkelhard geconfronteerd met deze Franse parel van onversneden wijsheid.
Le peu que je sais, c' est à mon ignorance que je le dois. -- Sacha Guiltry
Good ol’ Alexandre-Pierre had het mogelijks over zijn beperkte kennis van de vrouwtjes. Het inzicht verwierf hij dan vast op basis van ervaring. Op zijn beurt te danken aan alle gemaakte stommiteiten in de omgang ermee.
Ik herinner me ook dat de confrontatie ‘s avonds dubbel werd versterkt door het onvermogen om in mijn eigen moedertaal de ware diepte van het citaat thuis over te brengen.
Ik herinner me ook dat de confrontatie ‘s avonds dubbel werd versterkt door het onvermogen om in mijn eigen moedertaal de ware diepte van het citaat thuis over te brengen.
Het weinige dat ik weet is de schuld van mijn... van mijn... mijn onwetendheid?
Wat een arm woord is die onwetendheid van ons. Schriel en vals in vergelijking met het franse of engelse ignorance.
De eigen actie en bewuste dadendrang van het negeren zelf zijn wij in vertaling totaal kwijt. En het overblijvende onwetendheid leunt snel aan bij het Duitse excuus “Wir haben es nicht gewusst”. Echt waar meneer, het is onze schuld niet. Niemand heeft het ons verteld.
Nee verdorie: “Dat had je moeten weten!”
Het betoog is hierbij duidelijk: niet “meer onwetendheid” is mijn doelwit. De betekenis van het woord wil ik gewoon explosiever. We hebben een wapen nodig (zoals de Fransen en de Engelsen) dat ons aanzet de verantwoordelijkheid omtrent de eigen onwetendheid niet uit de weg te gaan.
Laat ik toch nog even doorgaan met wat geweten schoppen. Want ook wie dan wel denkt te weten gaat niet vrijuit. In de recent gestarte lezingenreeks van liberales over John Rawls gaat het meteen hard over zijn “veil of ignorance”. Die is volgens mij ook meer waard dan een “sluier van onwetendheid”.
Zijn advies inzake rechtvaardigheid is voor mij een hard betoog om jezelf wél te documenteren, wél te vorsen en te spitten, wél op te zoeken wat er over een bepaalde zaak allemaal te weten is. Maar daarna toch ook naar waarde schatten wat het betekent om te kiezen om te negeren: actief je eigen voorkeur, positie en gezichtspunt verlaten. De zaak beschouwend “sub specie aeternitatis”
Dus geef die “onwetendheid” voor mij asjeblieft de meerwaarde van de eigen actie en verantwoordelijkheid, de plicht om op zoek te gaan naar de details. En behouden we dan alsjeblieft de ruimhartigheid om bewust te kunnen besluiten dat er veel te zeggen valt om de meeste ervan te negeren. Het veroordelen te reserveren voor onszelf: de momenten waarop we anderen de kans niet geven om aan hun eigen onwetendheid te werken.
En als we dan toch aan het preken zijn: Enkel zo, beminde gelovigen, zullen we de waarde kennen van de profetie in de bergrede: “Zalig de onwetenden, want hen behoort het Rijk Gods”.
Ja, ignorance is bliss. Maar dan wel zoals de Engelsen het bedoelen.
Amen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten